Avrupa’da Amerikan ürünlerine yönelik boykot dalgası giderek yayılıyor. ABD’nin gümrük politikaları, Ukrayna krizindeki tutumu ve Donald Trump’ın siyasi yükseliş ihtimali, tüketicilerin tepkisini körüklüyor.
Heinz, Coca-Cola, McDonald’s gibi markalar hedefte. Eskiden sadece sol kesimden gelen bu çağrılar, artık transatlantik ilişkileri savunan isimleri de kapsıyor.
Nürnberg’den siyaset bilimci Andrej Novak, Rusya karşıtlığıyla bilinen bir isim olmasına rağmen, “Bu dev şirketler ekonomik bedel ödemeli” diyerek boykotu destekliyor.
Novak, boykotu dijital alana da taşıyor. ABD menşeli yazılımlar yerine Avrupa alternatiflerini öneriyor: Arama motoru için Hollanda merkezli Startpage veya Almanya-Fransa ortaklığı Qwant, tarayıcı için ise Norveçli Vivaldi. Hazırladığı rehber broşür, e-posta servislerinden navigasyon uygulamalarına kadar geniş bir yelpazede Avrupa seçeneklerini listeliyor. Novak, ABD istihbaratının kişisel verilere erişim hakkına dikkat çekerek, “Bu durum artık güven vermiyor” diyor.
Ekonomist Dr. Daniel Stelter ise boykotun ekonomik mantıktan yoksun olduğunu savunuyor. “Tüketiciler tercihlerine göre hareket etmeli. Boykot duygusal bir tepki, ama sonuç getirmez” görüşünde. Ancak boykot yanlıları pes etmiyor. Novak, Netflix gibi platformlarda bile strateji öneriyor: “Yıllık abonelik yerine aylık tercih yapın, içerikleri toplu izleyin, bu bile fark yaratır.”
Tepkiler dijitalle sınırlı değil. Tesla araçlarına mesafe konulurken, Alman milli futbol takımının Nike’a geçip Adidas’ı terk etmesi de eleştiriliyor. Avrupa’da bazı marketler, Amerikan ürünlerini raflardan indirmeye başladı bile. Tüketiciler, yerel markalara yönelirken, boykotun ticaret hacmini nasıl etkileyeceği merak konusu.
Uzmanlara göre, kısa vadede şirket kârları düşebilir, ancak uzun vadeli sonuçlar belirsiz. Avrupa Birliği’nin bu hareketi destekleyip desteklemeyeceği ise henüz netleşmedi. Boykot, ekonomik savaştan çok sembolik bir duruş olarak öne çıkıyor.
